Ba’zida tadbirkorlar orasida frilanserlar har qanday ishni arzimas pulga bajarishga tayyor bo’lgan arzon mutaxassislar degan stereotip mavjud. Frilanserlarning o’zlari bu mutlaqo to’g’ri emasligini bilishadi. Unda bu fikr qayerdan paydo bo‘ldi?
Xizmatlarning arzonligi haqidagi stereotipni demping qilayotgan frilanserlarning o’zlari shakllantiradi. Ular katta hajmdagi ishlarni arzon narxda bajaradilar, shuning uchun ular barcha uzoqdan ishlaydigan ishchilarning obro’siga soya soladi. Nima uchun frilanserlar demping bilan shug’ullanishadi va arzimas pulga ishlashni istamaydigan ijrochilar nima qilishlari kerak? Keling, buni aniqlaylik.
Narxlar dempingi nima?
Demping – xizmatlar narxini sun’iy ravishda pasaytirish. Misol uchun, agar ijtimoiy tarmoqlarni yuritish o’rtacha 250-330$ ni tashkil qilsa va ijrochi bu ish uchun 50$ olsa, u demping qilayotgan bo‘ladi. Frilansingda demping juda keng tarqalgan. Ba’zi ijrochilar buni ongli ravishda qilishadi, boshqalari har doim ham demping qilishlarini tushunmaydilar. Lekin har qanday holatda ham, butun frilanser bozori dempingdan aziyat chekadi.
Demping bilan kim va nima uchun shug‘ullanadi?
Odatda 4 turdagi ijrochilar frilansda narxlarni pasaytiradi:
1.Birinchi buyurtmalarni qidirayotgan va talab qilinmaslikdan qo’rqadigan yangi boshlovchilar
Boshlang‘ich frilanserlar oldindan tajribali ijrochilarga raqobatni boy berayotganga o’xshaydi. Ularda hech qanday keyslar, sharhlar va mijozlar bazasi yo’q. Shuning uchun ularning yagona afzalligi ularning past narxlari deb hisoblashadi.
Yangi boshlovchilar har qanday pul uchun ishlashga rozi bo’lishadi. Birinchi buyurtmani olish uchun ba’zan faqat sharh uchun ham rozi bo‘lishadi.
2. Bir xil narx uchun yillar davomida ishlaydigan abadiy yangilar
Ko’p yillar davomida o’z ishlari bilan shug’ullanadigan frilanserlar bor, lekin ular faoliyatning boshida o’zlari belgilagan ish uchun bir xil to’lovni olishadi. Ulardan ba’zilari narxlarni ko’tarmaydi, chunki ular rivojlanishni to’xtatadi va mijozlarga yaxshiroq xizmatlarni taklif qila olmaydi.
Boshqa mutaxassislar o’z mahoratlarini oshirmoqdalar, ammo firibgarlik sindromi tufayli ular o’zlarini ishonchsiz his qilishadi va mijozlarga yuqori narxlarni e’lon qilishdan qo’rqishadi.
3.Frilansing yarim kunlik ishi bo’lgan ijrochilar
Daromad haqida ko’p tashvishlanmaydigan frilanserlar bor: talabalar, uy bekalari yoki tug’ruq ta’tilidagi turmush qurgan ayollar, nafaqaxo‘rlar. Shuningdek, asosiy, yaxshi maoshli ishga ega bo’lgan mutaxassislarni o’z ichiga oladi. Ushbu ijrochilarning barchasi uchun frilans daromad manbaidan ko’ra ko’proq qiziqish yoki tajribadir. Shuning uchun ular buyurtmalarni eng past narxlarda bajarishga tayyor.
- Hisoblay olmaydigan frilanserlar
Biz bozorda yomon yo’naltirilgan ijrochilar haqida gapiramiz. Ular narxlarni «shiftdan» olishadi va ko’pincha xizmatlar narxini juda past baholaganliklarini ham bilishmaydi. O’z xizmatlari uchun past narxlarni belgilagan frilanserlar buni ko’pincha o’zlari uchun umuman pulsiz o’tirishdan ko’ra ko’proq buyurtmalar olish, tajriba orttirish, hech bo’lmaganda pul ishlash imkoniyati foyda deb bilishadi.
Biroq, yangi boshlovchilar, professionallar va mijozlar dempingdan aziyat chekmoqda. Narxlarni pasaytirish ularga hech qanday foyda keltirmaydi, chunki:
- Aksariyat mijozlar uchun past narx sifatsizlikning ko’rsatkichidir. Oqilona talabdagi mijozlar bunday takliflarni chetlab o’tadi. Ammo bepul narsalarni sevuvchilar asalarilar kabi asalga oqib kelishadi. Ammo oxir-oqibat ular sizdan ikki baravar ko’p talab qiladilar, mehnatingizni qadrlamaydilar va sizni boshqalarga tavsiya qilishlari dargumon.
- Bir nechta buyurtmalarni arzon narxda bajarganingizdan so’ng, siz to’satdan xizmatlar uchun to’lov siz sarflagan kuch va vaqtga to’g’ri kelmasligini tushunasiz. Asta-sekin, siz frilansdan ko’nglingiz qoladi va muvaffaqiyatga erishmasdan ketasiz.
- Tajribali mutaxassislar uchun narxlarni ko’tarish qiyinroq, chunki demperlar ommaviy ravishda mijozlar ko’nikadigan juda kichik o’rtacha bozor narxini tashkil qiladi.
Narxlar dempingi nimaga olib keladi
Demping bu – har bir alohida ijrochi muammosi emas.
Sun’iy narxlarning pasayishi butun frilanser bozoriga ta’sir qiladi va kamida uchta global muammoga olib keldi:
- Mijozlar frilanserlarni qadrlamaydilar. Xizmatlar qanchalik arzon bo’lsa, mijozlar ularga shunchalik yomon munosabatda bo’lishadi. Shuning uchun ular ko’pincha hatto eng yuqori sifatli ishni ham tanqid qiladilar yoki uni o’z bizneslarida amalga oshirishni xohlamaydilar. Natijada, frilanser o’zini foydasiz his qiladi va uning ishi mijozga qanday natija berishi mumkinligini bilishning imkoni yo’q.
- Har qanday darajadagi frilanserlar arzon narxlarda ishlashga majbur. Mijozlar frilanser xizmatlari ancha arzon ekanligiga o’rganib qolishadi va ko’pincha mutaxassis nima uchun to’satdan 3-4 baravar ko’proq to’lov talab qilishini tushunmaydilar.
- Mijozlar ijrochilarni tark etishadi. Mijozlar xizmat ko’rsatish uchun frilanserlarga murojaat qilishadi, ammo arzon narx uchun ular faqat sifatsiz ishlarni olishadi. Frilanserlardan hafsalasi pir bo’lgan mijozlar ishonchliroq ijrochilarga – agentliklarga yoki to’liq shtatdagi xodimlarga murojaat qilishga qaror qilishadi.
Agar siz past narx mijozlarni jalb qiladi va tajriba orttirishga imkon beradi deb o’ylasangiz adashasiz. Mas’uliyatli natijaga yo’naltirilgan mijozlar hatto yangi boshlovchilarga ham yetarli miqdorda pul to’lashga tayyor. Bunday mijozlar bilan ijrochi yaxshi ish haqi, ijobiy fikr va ishidan zavq oladi.
Shunday qilib, xizmatlaringiz uchun normal narxlarni belgilashga va dempingga har qanday yo’l bilan qarshilik ko’rsatishga harakat qiling.
Demping bilan qanday kurashish kerak
Xizmatlaringiz uchun munosib to’lov olish va frilanserda yaxshi pul ishlash imkoniyatiga ega bo’lish uchun:
- Xizmatlaringiz uchun qiymat yarating
Mijozlar xizmat narxi haqida so’rashganda, siz har doim sizning ishingizga nima kiritilganligi va mijoz qanday natija olishini batafsil aytib berishga tayyor bo’lishingiz kerak. Barcha mumkin bo’lgan imtiyozlarni ko’rgan mijoz, xizmat siz so’ragan pulga arzigulikligiga shubha qilmaydi.
Siz bilan bog’lanish orqali mijoz qanday foyda olishi haqida o’ylab ko’ring va xizmatlarni taqdim etayotganda ushbu imtiyozlarga e’tibor qarating.
- O’zingiz demping qilmang
Bir marta arzon narxlar tuzog’iga tushib qolsangiz, undan chiqib ketish siz uchun nihoyatda qiyin bo’ladi. Shuning uchun, hatto faoliyatingiz boshida ham o’rtacha bozor narxidan past bo’lmagan narxni belgilang.
- Mijozlarni to’lov qobiliyatiga e’tibor qarating
Yuqori sifatli xizmatlar uchun yaxshi pul to’lashga tayyor bo’lgan mijozlar juda ko’p. Aynan shu auditoriya bilan ishlashingiz kerak.
Agar siz potentsial mijozga u oladigan barcha imtiyozlarni ko’rsatsangiz, lekin u hali ham siz juda qimmat ekanligingizni aytsa, ehtimol siz bu mijoz bilan hamkorlik qilmasligingiz kerak.
- Mijozlarga bonuslarni taklif qiling
Agar mijoz narxdan qoniqmasa, lekin siz uni qo’yib yuborishni xohlamasangiz, sovg’a sifatida qo’shimcha xizmatlarni taklif qiling. Biroq, ushbu xizmatlarni bajarish sizga ko’p vaqt va kuch sarflamasligiga ishonch hosil qiling. Aks holda, ishning ko’p qismini bepul bajarasiz va o’zingizni qadrsiz his qilasiz.
- Bir nechta tariflarni ishlab chiqing
Barcha mijozlarni xursand qilish uchun ularga turli tariflarni taklif qiling:
- Arzon, xizmatlarning minimal soni va ko’plab cheklovlar bilan. Ammo darhol mijozlarni ogohlantiring, bu tarifda natija eng minimal bo’ladi yoki umuman bo’lmasligi mumkin.
- O’rtacha, siz uchun ham, mijoz uchun ham maqbul ish haqi bilan. Bu yerda ko’proq xizmatlar, kamroq cheklovlar bo’ladi. Mijoz o’z biznesiga yordam beradigan natijaga erishadi.
- Qimmat, barcha kerakli xizmatlar va individual yondashuv bilan. Sifat va xizmat haqida qayg’uradigan mijozlar ushbu tarifdan foydalanishni xohlashadi.
Xulosa
Agar siz o’z joyingizda talabning pasayishini va raqobatchilarning narxlarni tushirishga urinishlarini ko’rsangiz, qo’l qovushtirib o’tirmang. Narxlarning pasayishiga javob berish variantlarini o’ylab ko’ring, mahsulotingiz qiymatini oshiring, mijozlarga siz bilan ishlashning afzalliklarini ko’rsating.
Mehnatingizni qadrlang, xizmatlar uchun narxlarni oqilona belgilang. Agar siz boshlang’ich frilanser bo’lsangiz ham hech qachon boshlagan ishingizni tashlamang.
Manbaa: https://freelancefamily.live/blog/frilans/demping-czen-na-frilanse/
